zondag 28 juni 2015

Het geheim van de getallen


Over de spirituele betekenis van getallen is in de loop van de eeuwen veel geschreven. Als minder bekend neefje van de astrologie is de getallenleer of numerologie in de schaduw van de leer der planeten -die ook in de officiële kerk op diverse manieren ingang heeft gevonden- toch van grote betekenis geweest met name binnen esoterische genootschappen.

De eerste persoon in de westerse geschiedenis die veel aandacht gaf aan de spirituele betekenis van het getal, die er zelfs de basis van zijn mystieke filosofie van maakte, was de wiskundige Pythagoras die zes eeuwen voor Christus leefde en die een spirituele leefgemeenschap had in Zuid-Italië. De invloed van zijn school op de politiek en samenleving van die tijd was zo groot, dat het op zeker moment jaloezie opwekte en een grote groep van zijn aanhangers werd vermoord, waaronder vermoedelijk ook de al oudere Pythagoras zelf. Zijn ideeën werden verder verspreid door degenen die de moordpartij hadden overleefd en een latere aanhanger van de Pythagoreïsche getallenleer, Archytas van Tarente had grote invloed op Plato, de bekendste van alle westerse filosofen.

In het Neoplatonisme, een filosofische stroming die een samenvloeiing was van de ideeën van Plato, Socrates, Aristoteles,  de Stoa en oosterse mystiek speelde ook de leer van de pythagoreëers een rol, vooral bij de meer esoterisch georiënteerde denkers. De Syrische neoplatonicus Jamblichus kende Pythagoras een centrale rol toe naast Plato, waarbij de getallenleer samen met de goden van de voorchristelijke tijd deel uitmaakten van één groot metafysisch systeem. In de vroegere tijd had de getallenleer vooral een filosofische betekenis en werd er door de getallen uitdrukking gegeven aan de samenstelling van de schepping.

Eén was de goddelijke Eenheid, twee de afsplitsing van het vrouwelijke onbewuste, waardoor het derde element geboren kon worden dat groei en expansie vertegenwoordigde, waarbij het vierde element orde en regelmaat voorstelde, het vijfde element het ontstaan van kennis en het zesde de vorming van groepsbewustzijn of een gemeenschap. Getallen moesten inzicht geven in de samenstelling van de wereld om ons heen en in de psyche van de mens die ook naar een kosmische orde vormgegeven was. Er waren getallen voor huwelijk, voor heiligheid, voor geheim, voor mannelijk en vrouwelijk, god, oorlog, schoonheid, etc. De getallenleer stond nog in een nauwe relatie met de wiskunde, zoals ook de astrologie met de sterrenkunde waardoor de verwachting bestond dat de verdere ontwikkeling van de wiskunde meer inzicht zou geven in de ziel van de mens.


Inzicht in de eigen psyche

Dat pakte anders uit, want de wiskunde en de astronomie werden zelfstandige wetenschappen en ook voor de filosofie zelf ging de mystieke betekenis van het getal verloren, omdat de ontwikkeling van de rationaliteit zich ook volgens een wetenschappelijke methode voltrok waarbij er geen behoefte bestond aan een systeem van associatie, zoals de getallenleer. De obsessie met de mystieke betekenis van getallen is echter altijd levend gebleven en ook in onze tijd houden nog veel mensen zich ermee bezig. Niet als denksysteem of wetenschap, maar  als divinatie-systeem, om mee te voorspellen of om meer inzicht te krijgen in de eigen psyche, wat 2600 jaar geleden de bedoeling was van Pythagoras. De gebruikte methode van vandaag is in lichte mate verwant aan de wiskunde, omdat ze rekenkundig is. De getallen van iemands horoscoop of numeroscoop worden uitgerekend, maar de interpretatie ervan is geheel esoterisch-psychologisch. Ze zoekt eerder verbanden dan juiste antwoorden.  

Het interessante van de hedendaagse numerologie is dat ze het midden houdt tussen psychologie, filosofie en mystiek, omdat de elementen waar ze mee werkt -de getallen- een eindeloze reeks aan betekenissen hebben op meerdere niveaus. Getallen zijn geen dingen in de gebruikelijke zin. Het zijn symbolen die de toegangspoort vormen naar een geheimzinnige wereld die in velerlei opzicht overeenkomt met de droomwereld of de wereld van kunstzinnige en literaire inspiratie, het gebied voorbij het rationele denken. Getallen vormen een concrete aanwijzing voor een kernwaarde in iemand zijn psyche of leven, maar de interpretatie ervan hangt samen met de wisselwerking met andere getallen op diverse plaatsen in de horoscoop. Dat maakt dat de getallenleer geen typologie is waarbij mensen makkelijk in een hokje gestopt kunnen worden, maar tot een systeem dat juist enorm divers is in betekenis.  

Divinatie-systemen trekken mensen aan, omdat ze een grensgebied vormen tussen het concrete en het spirituele. Voor een deel liggen de contouren van de horoscoop vast en is er een algemeen levensplan/ levensverloop te bespeuren, maar door de verdeling in innerlijke en uiterlijke invloeden, levenscycli van verschillende afmeting en de toename en afname van kosmische invloeden, blijft het geheel dynamisch en altijd actueel. Een horoscoop kan voortdurend worden geherinterpreteerd, omdat ze op zoveel levensgebieden werkzaam is en op zoveel niveaus (lichamelijk, emotioneel, mentaal, spiritueel) en in verschillende perioden waardoor een nieuwsgierige geest nooit uitgeleerd raakt in de mystieke ‘wetenschap’ van de getallen. Het is aanvankelijk een praktisch systeem voor wie snel antwoorden zoekt op dringende levensvragen en in diepere zin een levensleer, omdat de archetypische waarde van de getallen de connectie mogelijk maken met zo’n beetje iedere denkwijze of filosofie die ooit is bedacht.

Motivators en adviseurs

De getallenleer is een meta-filosofie, een universeel systeem van kosmische werkingen in de natuur en in de mens die een innerlijke en uiterlijke betekenis hebben. Getallen zijn kleuren, planeten, goden, archetypen, metalen, psychische mechanismen, talenten, zwakheden, uitdagingen, beschermers, gidsen, karmische obstakels, elementen van de lotsbestemming, spirituele gereedschappen, etc. Ze kunnen  op allerlei manieren worden opgevat en meer dynamisch of deterministisch. Het geheim van hun betekenis ligt in het vermogen van de mens om ze door eigen inspanning en zelfkennis naar hun verborgen betekenis te leren kennen. Het zijn meer richtingwijzers dan goddelijke decreten, meer adviseurs en motivators dan opdrachtgevers, meer onderwijzers dan bestraffers, maar in ieder getal schuilt een kosmische noodzakelijkheid. Linksom of rechtsom hebben de getallen van iemands horoscoop een boodschap die onlosmakelijk met zijn levensbestemming verbonden is, die naarmate het leven vordert kan groeien in betekenis.

Maar niemand hoeft in de spirituele betekenis van de getallen te geloven om de werking ervan te ondergaan. In ieder getal, iedere naam (de letterwaarden) schuilt een geheime trilling die veel meer aanduidt dan de numerieke betekenis van het getal. Iedere persoonsnaam, familienaam, bedrijfsnaam, huisnummer, shirtnummer, naam van een land, voetbalclub, artiestennaam, boektitel, etc, heeft een verborgen betekenis, waarvan sommigen zich intuïtief wel bewust lijken te zijn. Sommige voetballers willen met alle geweld met een bepaald nummer spelen of voelen zich thuis bij de ‘kleuren’ van een bepaald elftal. In de vaderlandse sport spreekt men consequent over ons ‘oranje’ of het nu om voetballers, volleyballers, hockeyers of zwemmers gaat. De getalswaarde van de kleur oranje (8) geeft Nederland kracht en zelfvertrouwen, laat de sporters grote obstakels overwinnen en brengt een kameraadschappelijk gevoel van gelijkwaardigheid, waarbij in het verleden ook de kroonprins gewoon meedeed met het feestgedruis. Niet toevallig won het Nederlandse elftal in 1988 (dubbele 8) het Europese kampioenschap (met een doelpunt in de 88e minuut). Ook typerend voor het getal acht werd er toen grof gespeeld, met veel overtredingen en openlijke vijandigheid op het veld (spugen van Rijkaard naar Fuller).


Ieder getal heeft zijn lichtzijde en schaduwzijde. Wie de positieve kracht van een getal niet kan manifesteren (het talent) zal de schaduw laten zien, de degeneratie van het psychisch vermogen waar het getal symbool voor staat. Wie geen werkelijke kracht kan laten zien bijvoorbeeld onder het getal 8, wordt in een lagere gradatie ervan gewelddadig en boosaardig. Van ‘rechtvaardigheid’ vervalt hij tot wraakzucht en van een bevrijder van de onderdrukten wordt hij een onderdrukker die erger is dan de tiran die net is afgezet. Getallen zijn een aansporing voor de mens om te begrijpen op wat voor manier hij zijn eigen potentieel het beste kan benutten en hoe hij de contraproductieve neigingen die hij etaleert ten aanzien van de grootste uitdagingsgebieden in zijn leven kan transformeren naar opbouwende waarden en handelingen. Het getal prikkelt, stimuleert, motiveert, maar alleen als de boodschap intellectueel of intuïtief begrepen wordt.

De mystieke schoonheid van het getal is dat het zich bevindt op de grens van geest en materie, waarbij de wiskunde en wetenschap de uiterlijke manifestatie zijn van haar kracht en psychologisch inzicht en intuïtie haar innerlijke waarde. Het getal voert ons zowel naar de ‘harde feiten’ als naar de spirituele verbeelding, naar het lichaam (en het ondersteunen van de gezondheid) als naar de ordening van ons materiële leven en de ontplooiing van carrièremogelijkheden. De getallen zijn zowel een ‘mentaliteit’ als een methode, een levensdomein (maatschappelijke sector) als een manier van ‘zijn’, van in het leven staan. Getallen stimuleren wat je doet en hoe je het doet. Concreet gezien echter hebben ze meer betrekking op de uitvoering dan op de vormgeving, omdat de levensloop van verschillende mensen vaak erg onvoorspelbaar blijkt. Er komt eerder zicht op de geesteshouding (‘It’s not what you do, it’s the way that you do it’) dan op het feitelijke verloop. De invulling van iemands leven, met de daarbij dominerende motivaties zijn vaak het beste aanknopingspunt.

Methoden

Er zijn verschillende numerologische methoden in omloop, waar helaas soms verwarring door ontstaat. Als eerste is er het verschil tussen de joodse Kabbala, die met een geheel ander rekensysteem werkt dan de Griekse numerologie waar dit artikel over gaat. De namen worden wel eens door elkaar gebruikt, maar het onderscheid blijkt bij de letterwaarden die in de Kabbala ver uiteen lopen en schijnbaar zonder logisch verband. De Griekse numerologie is gebaseerd op het moderne alfabet van 26 letters en loopt van voor naar achter (a = 1, b =2, c= 3, enz) Innerlijk en uiterlijke waarden worden voornamelijk gebaseerd op de optelsom van de klinkers (Ziel, ‘ware innerlijk’) of  medeklinkers (Persoonlijkheid, uiterlijk zelf, zelfexpressie, enz).

Als door de wirwar van namen in de verschillende boeken wordt heen geprikt, blijft uiteindelijk het onderscheid tussen klinkers en medeklinkers over. Verder komen andere getallen eveneens onder verschillende namen voor, maar altijd weer moet gekeken worden naar hoe je rekenkundig aan een bepaald getal komt. De optelsom van het totaal van klinkers en medeklinkers bijvoorbeeld, de totale hoeveelheid letters van de gehele naam, het aantal letters van het zielsgetal of van het persoonlijkheidsgetal, waarbij het soms een afweging is welke getallen de zwaarste accent moeten krijgen. Leidend daarbij is dat getallen die vaker voorkomen (in de Ziel, Pers, Lot, Bestemming, maar ook als letters in de naam) een sterkere invloed uitoefenen, zowel naar kracht als naar schaduwzijde.

Een belangrijk punt in de numerologie en een correctie van mij op de meeste numerologische systemen, is dat de letter Y = 7 (25e letter) in veel boeken gelijk gesteld wordt aan de Nederlandse ‘IJ’ (van Gijsbert of Willemijn) die ik zelf afzonderlijk optel als een I = 9 en een J = 1, zodat ze samen het getal 10/1 opleveren. (Dit heeft grote gevolgen voor het Zielsgetal, Persoonlijkheidsgetal en het Lotsgetal.) Verder is er een bekend boek dat de Tarotkaarten met de Numerologie combineert (‘De goddelijke driehoek’) dat om reden van de volgorde van de kaarten wat dubieus is. In verschillende tarotboeken worden namelijk de ‘hofkaarten’ de ene keer vooraan een element geplaatst (zwaarden, bekers, staven en pentagrammen) en dan weer achteraan, zodat het toekennen van getallen aan de kaarten een verschil oplevert door de verschillende volgordes van de kaarten, waardoor eigenlijk het hele systeem onbetrouwbaar is. Wel is de numerologische uitwerking van de verschillende getallen (Ziel, Pers, Lot, enz) los van de kaarten goed gedaan, evenals de tarotsymboliek op zichzelf en daarom is het boek toch heel leerzaam. Zo zitten er verschillende haken en ogen aan de methoden die gebruikt worden, maar met een beetje logica kan de gemeenschappelijke grond gevonden worden en kunnen vergissingen ongedaan worden gemaakt.

Het 'Aristotelische midden'

Getallen zijn de ‘onzichtbare goden’ die nog steeds onder ons zijn, die net als de vreemde gestalten uit ons droomleven nooit uit onze psyche zullen verdwijnen. De actieve mens van de moderne tijd ziet zichzelf graag als veroorzaker van zijn leven en heeft wat moeite met de erkenning van een diepere grond van zijn verlangens. Kan de mens ‘willen’ wat hij wil? Getallen geven op het diepste niveau aan waar de werkelijke behoefte van de mens uit bestaat en zijn een aansporing en een waarschuwing. Ieder getal vraagt om het ‘Aristotelische midden’ zonder tekort en zonder overdaad. Overvloedig aanwezige getallen wijzen op onbedwingbare neigingen en zeldzame of ontbrekende getallen wijzen op een duidelijk gebrek aan talent of wilskracht op een bepaald gebied. Niet alleen geven de getallen die deficiënties aan, ze helpen ook bij de compensatie van de ontbrekende trillingen en geven de mens een ‘route’ om te volgen naar heling en bewustwording. Wat aanvankelijk een ‘obstakel’ leek verandert later in een ‘rustpunt’ en een ‘ondraaglijke last’ wordt op zeker moment een bewijs van persoonlijke kracht en doorzettingsvermogen.

De getallenleer biedt een venster op de wereld en is met haar indirecte en onderhuidse betekenissen een symboolsysteem dat de mens kan helpen om zichzelf en anderen beter te begrijpen. Het is meer contemplatief bedoeld dan als ‘antwoordmachine’ en geeft houvast in de structuur die ze biedt, terwijl de invulling altijd van de mens zelf moet komen. Volgens Henry Miller is de waarde van de astrologie (en dergelijke systemen) gelegen in het feit dat ze de mens ervan weerhouden om ‘het onmogelijke te willen’, zodat hij binnen bepaalde grenzen van de lotsbestemming kan zoeken naar zijn werkelijke ‘vrije wil’. Een wil die ‘niet een wensen is, maar een wording’. Het geheim van de getallen is niet de onthulling van hoeveel van onze verlangens vervuld zullen worden, maar langs welke weg we bij het verwerven van ons gedroomde leven of juist de frustratie daarvan, tot onszelf zullen komen om met een zekerder gevoel van waarheid en werkelijkheid onszelf toe te behoren en het leven te kunnen aanvaarden zoals het zich aan ons openbaart.

Sven Snijer